Wątroba jest narządem, w którym wyjątkowo często spotykane są różnego rodzaju zmiany ogniskowe oraz nowotworowe, zarówno łagodne, jak i złośliwe. Ich znajomość jest niezwykle ważna, a wręcz podstawowa, dla każdego sonogafisty wykonującego badania USG jamy brzusznej. Ogniskowy rozrost guzkowy (ang. focal nodular hyperplasia, FNH) to trzecia pod względem częstości występowania wśród ogniskowych zmian łagodnych patologia, zaraz po torbieli wątroby i naczyniaku wątroby.
FNH to hyperplastyczna zmiana rozwojowa z towarzyszącą malformacją naczyń tętniczych. Mikroskopowo FNH zawiera prawidłowe, lecz sproliferowane hepatocyty w dezorganizowanym ułożeniu, komórki Kupffera, elementy triady wątrobowej bez składowej wrotnej. FNH jest dobrze unaczyniony, a naczynia tętnicze ułożone w formie koła szprych.
W związku z opisaną budową mikro- i makroskopową w obrazowaniu USG w prezentacji B ognisko FNH jest zwykle normoechogeniczne, ma subtelne kontury i jedynie delikatnie wyróżnia się od właściwego miąższu wątroby, np. poprzez przesunięcie sąsiadującego naczynia wrotnego. W trybie Dopplera kolorowego oraz mikroprzepływów (MVI) uwidacznia się zwykle bardzo charakterystyczny obraz naczyń o typie szprych koła (ang. stellate vessels), często widoczne jest naczynie zasilające (ang. feeding vessel) oraz naczynia obwodowe o średnicy większej od typowej jakiej można spodziewać się w obwodowej części wątroby.
Badaniem rozstrzygającym zwykle jest badanie obrazowe z kontrastem, najoptymalniej USG z kontrastem (CEUS), które to w przeciwieństwie do MRI cechuje się bardzo dobrą rozdzielczością przestrzenną i czasową pozwalającą dokładnie ocenić i zróżnicować ten rodzaj zmiany w wątrobie. FNH w trybie CEUS typowo prezentuje się jako zmiana wypełniająca się w fazie tętniczej w formie szprych koła, odśrodkowo ku obwodowi (ang. centrifugal), wypełniająca się szybko i przyjmująca obraz zmiany hyperwzmocnionej (ang. hyperenhancement) już w fazie tętniczej; w kolejnych fazach, tj. wrotnej i późnej, wypłukuje się powoli i pozostaje hyperwzmocniona.
W przypadku obecności znacznej blizny centralnej w FNH okolica ta może się wzmacniać słabiej aniżeli partie obwodowe zmiany; w takim wypadku bardzo ważnym jest dokładna ocena wczesnej fazy tętniczej i wykazanie typowych szprych.
Najważniejszymi rodzajami zmian ogniskowych, z którymi należy różnicować FNH w wątrobie są gruczolaki (ang. adenoma) oraz onkologiczne zmiany metastatyczne. Na załączonych skanach przedstawione są obrazy FNH w trybie B, color-Doppler, MVI oraz CEUS; a dla zobrazowania podobieństwa do FNH także zmiany przerzutowe.
Autor: Tomasz Szczepański MD
Dla lekarzy KURS USG / MPUS OBSZARU BRZUCHA >
Gdzie wykonać BADANIE USG Z KONTRASTEM CEUS >
Zawartość serwisu cedum.pl jest chroniona prawem autorskim.
