PRZERZUTY NOWOTWOROWE W WĄTROBIE
Seria USG w 5 minut! Przerzuty nowotworowe do wątroby (ang. metastatic liver lesions) są najczęściej spotykanymi litymi zmianami złośliwymi w wątrobie niemarskiej. W następnej kolejności pod względem częstości występowania znajdują się ICC (wewnątrzwątrobowy rak żółciowokomórkowy) oraz HCC (rak wątrobowokomórkowy). Nowotwory złośliwe w wątrobie przybierać mogą różnorodne formy morfologiczne; zarówno litej zmiany ogniskowej, jak i lito-torbielowatej, rzadziej postać nacieku w miąższu narządu, nacieku w naczyniach wewnątrzwątrobowych lub w drogach żółciowych. W niniejszym artykule omówiona jest najczęstsza forma przerzutowej, złośliwej zmiany nowotworowej, tj. lita zmiana ogniskowa.
W klasycznym badaniu USG, w szczególności w prezentacji B, lite zmiany ogniskowe złośliwe mogą prezentować różnorodne obrazy, tzn. mogą być hypoechogenne, normoechogenne, hyperechogenne, czy posiadać otoczkę halo (przykładowe skany w artykule). W związku z powyższym badanie USG w prezentacji B, nawet z zastosowaniem trybu Dopplera, nie jest w stanie jednoznacznie określić, czy wykryta de novo zmiana ma charakter złośliwy czy łagodny. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy po raz pierwszy znajdowane są ogniska hyperechogenne, które to mogą stanowić zarówno łagodne naczyniaki, jak i złośliwe zmiany metastatyczne. Niezbędne jest więc przeprowadzenie obrazowych badań uzupełniających takich jak CT, MRI lub CEUS.
Wprowadzenie do użytku badania USG z kontrastem (CEUS) zrewolucjonizowało diagnostykę obrazową. Otóż umożliwia ono rozróżnienie wątrobowych zmian ogniskowych łagodnych od złośliwych, a często także postawienie rozpoznania zbliżonego do ostatecznego rozpoznania histopatologicznego. Korzyścią kontrastu do CEUS jest jego wysokie bezpieczeństwo i fakt, że nie obciąża on nerek ani wątroby. W przeciwieństwie jednak do badania CT oraz MRI badanie CEUS jest badaniem celowanym.
Przerzuty nowotworowe w wątrobie z powodu specyficznego unaczynienia, tj. posiadania głównie neoangiogennej waskularyzacji tętniczej przy braku unaczynienia wrotnego, przyjmują w CEUS wysoce charakterystyczny wzór wypełnienia. Otóż w fazie wczesnej, w zależności od charakterystyki guza pierwotnego i nasilenia neoangiogenezy, zmiany metastatyczne mogą być krótkotrwale hyperwzmocnione lub od razu hypowzmocnione. Następnie szybko (!) się wypłukują, by w kolejnych fazach pozostać hypowzmocnionymi (hypoenhancing) w porównaniu do otaczającego miąższu wątroby (przykłady skanów w artykule).
Uwaga, obraz zmian przerzutowych w CEUS może być podobny jak w ICC. Pomocne w różnicowaniu tych dwóch stanów mogą być następujące cechy. W przypadku zmian metastatycznych z nowotworów pozawątrobowych w fazie tętniczej, jeśli obserwuje się hyperwzmocnienie, to jest ono zwykle słabsze i krótsze w porównaniu do ICC. W zmianach metastatycznych spotyka się również brzeżne hyperwzmocnienie (rim hyperenhancement). Obydwa w/w rozpoznania różnią się z kolei znacząco od HCC, w którym wypłukiwanie jest powolne i może czasem nastąpić nawet dopiero w zaawansowanej fazie późnej.
Równolegle z przeprowadzaną charakterystyką zmiany ogniskowej w trybie CEUS w celu zwiększenia czułości i specyficzności rozpoznania wskazana jest dokładna ocena innych cech klinicznych oraz sonograficznych. Przykładowo stwierdzenie mnogich zmian ogniskowych w wątrobie przemawia bardziej za zmianami metastatycznymi. Zasadne jest również poszukiwanie sonograficzne ewentualnych zmian pierwotnych w piersiach, jelicie grubym, żołądku, płucach, narządzie rodnym i gruczole krokowym. W pierwszym z prezentowanych w artykule przypadków w badaniu USG stwierdzono guza odbytnicy, który potwierdzony został w kolonoskopii.
Autor: Tomasz Szczepański MD
Dla lekarzy KURS USG / MPUS OBSZARU BRZUCHA >
Zawartość serwisu cedum.pl jest chroniona prawem autorskim.
